“ถ้าแม้จะปราชัยแก่ไพรี ก็ให้ได้แต่ปฐพีไม่มีคน” สมรภูมิเดียวที่ญี่ปุ่นต้องถอย! ใจไม่ถึงที่จะยอมเสียบกันตายคู่ เป็นที่มาของ “อนุสาวรีย์จ่าดำ”
วันที่ 8 ธันวาคม พ.ศ.2484 เรียกวันนี้ว่า “วันญี่ปุ่นขึ้น” มาจากคำว่า “วันญี่ปุ่นยกพลขึ้นบก” อนุสาวรีย์วีรไทย หรือ อนุสาวรีย์พ่อจ่าดำ เป็นอนุสาวรีย์สร้างขึ้น เพื่อรำลึกความกล้าหาญของทหารไทย ใน สงครามโลกครั้งที่สอง ตั้งอยู่บริเวณภายในค่ายวชิราวุธ กองทัพภาคที่4 ต.ปากพูน อ.เมือง นครศรีธรรมราช
อนุสาวรีย์ “พ่อจ่าดำ” หล่อด้วยทองแดงรมดำ เป็นรูปทหารยืนจับปืนติดดาบ เตรียมแทง ขนาดสามเท่าของคนจริง หันหน้าไปทางทิศเหนือ
อนุสาวรีย์วีรไทย หรือที่ชาวเมืองนครฯ เรียกกันว่า พ่อจ่าดำ หรือ เจ้าพ่อดำ ตั้งอยู่ภายในใจกลางของค่ายวชิราวุธ กองทัพภาคที่ 4 นครศรีธรรมราช ห่างจากตัวเมืองนครศรีธรรมราช ไปตามถนนสายนครศรีธรรมราช-ท่าแพ ทางทิศเหนือประมาณ 6 กิโลเมตร เป็นหนึ่งในผลงานชิ้นเอกของ ศาสตราจารย์ ศิลป์ พีระศรี ใน สงครามโลกครั้งที่สอง เมื่อวันที่ 8 ธันวาคม 2484
เพื่อเป็นการรำลึกถึงวีรกรรมของเหล่าบรรดาทหารหาญที่พลีชีพ ต่อสู้ข้าศึก เพื่อปกป้องมาตุภูมิ เหตุการณ์การสู้รบในวันนั้น กองทัพไทยต้องสูญเสียกำลังทหาร และยุวชนทหาร ช่วยรบในจังหวัดปัตตานี สงขลา สุราษฎร์ธานี ชุมพร ประจวบคีรีขันธ์ และนครศรีธรรมราช รวมกว่า 100 นาย ดังปรากฏนามจารึกไว้ที่ฐานอนุสาวรีย์ ทั้ง 6 ด้านอนุสาวรีย์จ่าดำ หรือ อนุสาวรีย์วีรไทย ยังคงยืนตระหง่านบนจุด ที่ได้สู้รบปกป้องปฐพีไทยสืบมา
เรื่องราวการต่อสู้ดังกล่าวนั้น มีดังนี้ คือ ใน พ.ศ. 2482 ได้เกิดวิกฤตการณ์สงครามโลกครั้งที่ 2 ในทวีปยุโรป โดยมีเยอรมนี และอิตาลีซึ่งเรียกว่าฝ่ายอักษะฝ่ายหนึ่ง กับสัมพันธมิตรซึ่งประกอบด้วยสหราชอาณาจักร และฝรั่งเศสอีกฝ่ายหนึ่ง การสงครามได้ขยายตัวกว้างขวาง ครั้นถึง พ.ศ. 2484 ญี่ปุ่นเข้าร่วมกับฝ่ายอักษะ
สงครามได้ลุกลามเข้าสู่ทวีปเอเชีย โดยญี่ปุ่นยกพลขึ้นบกพร้อมกันในประเทศสิงคโปร์ อินโดนีเซีย มลายู และไทย เมื่อเช้าตรู่วันที่ 8 ธันวาคม พ.ศ. 2484 ซึ่งเป็นเวลาเดียวกันกับที่โจมตี ฐานทัพเรือเพิร์ลฮาเบอร์ ของ สหรัฐอเมริกา ในประเทศไทย ญี่ปุ่น ยกพลขึ้นบกพร้อมกันที่ สมุทรปราการ ประจวบคีรีขันธ์ ชุมพร สุราษฎร์ธานี สงขลา ปัตตานี นครศรีธรรมราช และ ปราจีนบุรี โดยที่ฝ่ายไทยไม่คาดคิด
ชาวจังหวัดนครศรีธรรมราช มีความศรัทธาต่อพ่อจ่าดำมาก กล่าวคือ หากว่าต้องการบนบานสิ่งใด ชาวนครศรีธรรมราชไม่ว่าจากอำเภอใกล้หรือไกล มักมาบนบานด้วยของต่างๆ จะเห็นได้ว่า ทุกๆวันอังคารและวันเสาร์ จะมีผู้คนมาทำพิธีแก้บนอยู่เสมอ หรือวันปกติ ก็จะมีประชาชนมาสักการะ กราบไหว้ ขอพร เพื่อเป็นศิริมงคล อยู่มิได้ขาดสาย
โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ถ้าเป็น ข้าราชการ ตำรวจ ทหาร ก็จะยิ่งมีความศรัทธาต่อ “พ่อจ่าดำ” สูงมาก ต่างเชื่อกันว่า จะให้คุณต่อหน้าที่ การงาน ความเจริญรุ่งเรือง และ แคล้วคลาดปลอดภัย จากการปฏิบัติหน้าที่ต่างๆ ที่มีอันตราย เสี่ยงต่อชีวิต
ทุกวันที่ 8 ธันวาคมของทุกปี กองทัพภาคที่ 4 จะจัดงานวางพวงมาลาและทำบุญอุทิศส่วนกุศลให้แก่ผู้เสียชีวิต ณ อนุสาวรีย์แห่งนี้
จะเห็นได้ว่ามีผู้ที่มีศรัทธาต่อ “พ่อจ่าดำ” ได้จัดสร้างเป็นวัตถุมงคล ออกมามากมายหลายรุ่น หลายแบบ และแต่ล่ะรุ่น ต่างก็มีประสบการณ์ที่ดีต่อผู้ที่ศรัทธา พกพานำท่านติดตัว ให้แคล้วคลาดปลอดภัย จากอุบัติเหตุและการต่อสู้ ดังที่ได้ยินได้ฟังจากข่าวสาร อยู่บ่อยๆ
