ทำความรู้จัก “ท้าวจตุโลกบาล” เทวดาทั้งผู้อยู่ใกล้ชิดมนุษย์และคอยประทานพร ช่วยเหลือมนุษย์ ที่มั่นรักษาศีล ทำความดี สร้างกุศล
ท้าวจตุโลกบาล ทั้ง ๔ คือ ท้าวจาตุมหาราชทั้ง ๔ ที่คุ้มครองทิศทั้ง ๔ ตามตำนานทางศาสนาท้าวจตุโลกบาลเป็นเทพ ในกามาวจรภูมิ สวรรค์ทั้ง ๖ ชั้นเรียงลำดับจากชั้นต่ำสุดถึงสูงสุด คือจตุมหาราชิกา ดาวดึงส์หรือไตรตรึงส์ ชั้นยามา ชั้นดุสิต ชั้นนิมมานรดี และชั้นปรนิมมิตวสวัตดี ตามแนวความเชื่อทางพระพุทธศาสนา
สวรรค์ชั้นจตุมหาราชิกา ตั้งอยู่บนเขายุคันธร สูงจากพื้นผิวโลก ๔๖,๐๐๐ โยชน์ สวรรค์ชั้นนี้นับเป็นสถานที่ พิเศษกว่ามนุษย์โลกด้านความเป็นอยู่และความสุข ดามาจรเทพชั้นนี้เรียกรวมกันว่า “จตุมหาราชิกเทวดา” ในสวรรค์ชั้นนี้แบ่งออกเป็น ๔ ส่วน ซึ่งมี”ท้าวจตุโลกบาล” หรือ ท้าวมหาราชทั้ง ๔ องค์ครองอยู่ ที่อยู่ใกล้มนุษย์มากที่สุด
โดยทั้ง ๔ มหาราช มีหน้าที่การปกครองในแต่ละทิศ โดยสวรรค์ชั้นจตุมหาราชิกา นับเป็นสถานที่ พิเศษกว่ามนุษย์โลกด้านความเป็นอยู่และความสุข ดามาจรเทพชั้นนี้เรียกรวมกันว่า “จตุมหาราชิกเทวดา” ที่ปกครองในแต่ละทิศ คอยสอดส่องดูแลเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น รวมทั้งดูแลบริวารในอำนาจตน จะมีลักษณะแยกออกไปดังนี้
๑. ท้าวธตรฐ
ท้าวธตรฐ ประจำทางทิศตะวันออก ทำหน้าที่ปกครองคนธรรพ์ มีลักษณะอย่างเทพบุตรรูปร่างงดงาม บรรเลงพิณสามสายเขียนแต่งลายพันธ์พฤกษา สวมศิราภรณ์ทรงมงกุฎยอดน้ำเต้า สวมเสื้อกั๊กประดับกุณฑล และสร้อยพระศอ สวมสังวาล พาหุรัด กำไลข้อมือ ข้อเท้า นุ่งผ้าลายดอกพื้นเขียวสนับเพลาลายดอกพื้นสีชมพูอ่อน
๒. ท้าววิรุฬหก
ท้าววิรุฬหก ประจำทางทิศใต้ ปกครองกุมภัณฑ์ มีลักษณะใบหน้าแบบยักษ์หน้ามนุษย์ มีกายขาบ หรือน้ำเงินอมเขียว มือถือหอกเป็นอาวุธ สวมศิราภรณ์ทรงมงกุฎยอดกระหนกประดับกุณฑล สวมกรองศอ สวมสังวาล พาหุรัด กำไลข้อมือ ข้อเท้า นุ่งผ้าลายดอกพื้นแดง สนับเพลาลายสีเขียว สีทอง
๓. ท้าววิรูปักษ์
ท้าววิรูปักษ์ ประจำทางทิศตะวันตก ปกครองนาค มีกายสีเนื้ออ่อนออกขาว มีธนูเป็นอาวุธ สวมศิราภรณ์ทรงมงกุฎยอดรูปพญานาคสามเศียร สวมสังวาล และพาหรัดรูปพญานาค มีธนูเป็นอาวุธสวมกรองศอสวมเกราะเสื้อแขนสั้นสีเขียว แต่งกนกปลายแขนเสื้อแทนพาหุรัดนุ่งผ้าลายดอกพื้นน้ำเงิน กำไลข้อมือ ข้อเท้า เป็นเครื่องตกแต่ง สนับเพลาลายสีเขียว สีทอง
๔. ท้าวเวสสุวรรณ
ท้าวเวสสุวรรณ ประจำทางทิศเหนือ ปกครองยักษ์ มีลักษณะแบบยักษ์มีกายสีทอง หรือสีเขียว มือขวาถือกระบองเป็นอาวุธ มือช้ายแสดงท่ามุทรา สวมศิราภรณ์ทรงมงกุฎยอดน้ำเต้า สวมกรองศอ สวมเกราะเสื้อแขนสั้นสีน้ำเงินขาบเข้ม แต่งกนกปลายแขนเสื้อแทนพาหรัด นุ่งผ้าลายดอกพื้นเขียว กำไลข้อมือ ข้อเท้า เป็นเครื่องตกแต่ง สนับเพลาลายดอกพื้นสีส้มอ่อน
บทสวดบูชาท้าวจตุโลกบาล แบบสั้น
*ท่องนะโม ๓ จบ*
ปุริมัง ทิสัง ธะตะรัฏ โฐ ทักขิเณนะ วิรุฬหะโก
ปัจฉิเมนะ รูปักโข กุเวโร อุตตะรัง ทิสัง
จัตตาโร เต มะหาราชา สะมันตา จะตุโร ทิสา
ทัพทัฬหะมานะ อัฏฐังสุ สะทา โสตถิง กะโรนตุโน
สวดขอให้ท่านคุ้มครอง รอดพ้นจากอันตรายทั้งปวง และอธิษฐานขอความเป็นสิริมงคล อำนาจ บารมี โภคทรัพย์ รวมถึงมงคลทั้งปวง
