ขณะที่ชาวบ้านกำลังรื่นเริงกับพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ เจ้าชายสิทธัตถะกลับพบสัจธรรมบางอย่างของชีวิต อันนำมาซึ่งเหตุอัศจรรย์ที่ทุกคนต่างตกตะลึง
เมื่อเจ้าชายสิทธัตถะโคตมะ เจริญพระชนมายุ ๗ ปี ราชสำนักกบิลพัสดุ์จัดพิธีพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญเพื่อสร้างขวัญกำลังใจแก่พสกนิกร แล้วเป็นการสร้างความอุดมสมบูรณ์ให้เกิดขึ้นแก่พืชพันธุ์ธัญญาหารของกรุงกบิลพัสดุ์
ในวันงานพระราชพิธีพระเจ้าสุทโธทนะพาเจ้าชายสิทธัตถะไปร่วมด้วย โดยโปรดให้เจ้าชายประทับใต้ต้นชมพูพฤกษ์ (ต้นหว้า) เพื่อทรงรอพระเจ้าสุทโธทนะทรงแรกนาขวัญ ที่ทุ่งนานอกกรุงกบิลพัสดุ์ตามพระราชประเพณี ระหว่างนั้นพระพี่เลี้ยงและองครักษ์ไปดูพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญกันหมด ปล่อยให้เจ้าชายประทับอยู่เพียงพระองค์เดียว เจ้าชายสิทธัตถะ ทรงทำสมาธิด้วยความสงบจนได้ปฐมฌาน
ทำไมเจ้าชายสิทธัตถะได้ปฐมฌาน ?
ฌาน คือ การเพ่งอารมณ์จนเป็นสมาธิที่แน่วแน่ สังเกตจากเหตุการณ์ที่เจ้าชายสิทธัตถะทรงได้ปฐมฌาน พระองค์สามารถได้ปฐมฌานในขณะที่ประทับเป็นช่วงที่เงียบสงบไร้ผู้คน ทำให้พระองค์มุ่งแต่การจดจ่อทำสมาธิ พอพระองค์ทรงได้ปฐมฌานสิ่งที่ปรากฏขึ้น พระวรกายทรงลอยเหนือที่ประทับ
หลังจากเสร็จพระราชพิธี พระเจ้าสุทโธทนะดำเนินมาหาเจ้าชายที่ต้นหว้า ทรงเห็นพระโอรสลอยอยู่กลางอากาศ และเงาของต้นหว้าไม่ยอมหันเหไปตามแสงของดวงอาทิตย์ ทรงพนมพระกรขึ้นอีกครั้งเป็นครั้งที่สอง (ครั้งแรกทรงพนมพระกรขึ้น ในเหตุการณ์อัศจรรย์ที่พระโอรสน้อยลอยอยู่เหนือชฎาหนังเสือของพระกาฬเทวินดาบส)
การสำเร็จปฐมฌานของเจ้าชายสิทธัตถะหรือพระพุทธเจ้านั้น กลายเป็นข้อน่าสงสัยเหมือนกันว่า พระองค์ทรงได้ปฐมฌานเองโดยไม่ได้ร่ำเรียน พระองค์ทรงได้ด้วยพระองค์เอง คงเป็นเพราะพระบารมีที่พระองค์ทรงสะสมมาในอดีตพระชาติ บางพระชาติทรงเป็นฤษีบำเพ็ญพรต จึงอาจมีความเป็นไปได้ว่า การสำเร็จฌานขั้นแรก (ปฐมฌาน) ของพระองค์ อาจเป็นผลมาจากสิ่งที่ทรงกระทำสมาธิสะสมมาตั้งแต่อดีตพระชาติ
ข้อมูลจาก สำนักงานศาลยุติธรรม และ 84000.org
