“กิเลส กรรม วิบาก” หรือ วัฏฏะ 3 เป็นเรื่องสำคัญที่ควรจะรู้ มันเป็นทุกสิ่งทุกอย่างในสังสารวัฏ ว่าด้วยเรื่องของความเป็นเหตุ เป็นปัจจัย กล่าวคือ ไม่มีความบังเอิญ ไม่มีสิ่งใดเกิดขึ้นมาโดยไม่มีเหตุหรือเกิดขึ้นมาลอย ๆ ฉะนั้นแล้วจงรู้ไว้ว่า ทุกสิ่งที่เราได้พบได้เจอ ได้ประสบล้วนแล้วแต่มีเหตุชักนำมันมาทั้งนั้น เพียงแต่เราอาจจะรู้หรือไม่รู้ อาจจะคาดเดาหรือไม่อาจคาดเดาได้ก็ตาม และผู้ที่ประสบผลนั้นก็คือผู้ที่สร้างเหตุนั้น
กล่าวคือ ใครก่อกรรมใดไว้ ไม่ว่าดีหรือชั่ว ผู้นั้นก็จะได้รับวิบาก(ผล) ที่ตนก่อไว้
ในเรื่องกิเลส กรรม วิบาก คือเรื่องที่แสดงให้เห็นกลไกของความเห็นจริงแห่งความทุกข์ที่มนุษย์และสัตว์โลกกำลังประสบอยู่ กล่าวคือ เพราะมีกิเลส เราจึงทำกรรม เพราะเราทำกรรม เราจึงได้รับวิบาก(ผลของกรรม)
รูปกาลจักร ตรงกลางวงของกาลจักรเป็นรูป ของหมู ไล่งับหางงู งูไล่งับหางไก่ ไก่ไล่งับหางหมู วนกันไปเป็นวงกลม
หมู หมายถึงกิเลส งูหมายถึงกรรม ไก่หมายถึงวิบาก
หมูกินทุกอย่างไม่เลือก เหมือนดังกิเลสคน ที่จับทุกอารมณ์ที่รับเข้ามาทางทวารทั้งหก แล้วคลุกเคล้ากับจิตหลอกล่อจิตให้วิ่งตาม
งู คือกรรม กรรม คือเหตุไม่ใช่ผล กรรม คือ การ ที่กระทำ มีเจตนาตั้งต้น ตั้งแต่ตั้งต้นทางใจ(มโนกรรม) แล้วมี กิริยา ตามมา กิริยานั้นอาจเป็น วาจา หรือ กาย ก็ได้
ต่อจากนั้น เมื่อได้รับวิบากในขณะที่ยังมีกิเลส ก็เป็นเหตุให้ทำกรรมต่อไปอีก เป็นเช่นนี้ไม่จบไม่สิ้น เว้นแต่ เมื่อเราไม่มีกิเลส หรือ รักษาศีล ฝึกสติ ภาวนา เราจะสร้างกรรม(ที่ไม่ดี) ได้น้อยลง และจะไม่สารต่อกรรมเก่า ๆ ให้มากขึ้น เป็นไปตามหลักที่ว่า “เวรย่อมระงับด้วยการไม่จองเวร”
ถ้าเข้าใจเรื่องกิเลส กรรม วิบาก อย่างดีแล้ว ก็จะไม่โทษใครเวลาพบกับความทุกข์ และจะใช้ชีวิตอย่างมีสติ ไม่ประชดชีวิตหรือกลายเป็นคนไม่ดีเพราะเจอกับความเร็วร้ายในชีวิต
ขอให้เจริญในธรรม…
