ไม่แปลกที่คนเราจะมี อยากได้ อยากมี อยากเป็น แต่… จะหักห้ามใจอย่างไรให้ได้ผล

สิ่งที่ต้องระมัดระวังสำหรับคฤหัสถ์ คือ ความอยากได้ ความอยากมี อยากเป็น ทำให้ไม่รู้จักพอ เช่น อยากได้ของที่เกินฐานะ ทำให้ต้องไปกู้ยืมจนเป็นหนี้เกินตัว ทำให้ต้องดิ้นรน เป็นทุกข์หรือเกิดการทุจริตได้

ในทางธรรม กิเลส คือ สิ่งที่ทำให้ใจเศร้าหมองและความทุกข์ เป็นความอยากได้ อยากมีที่เกิดจากโลภะ (ความโลภ) โทสะ (ความโกรธ) และโมหะ (ความหลง) ซึ่งเมื่อกิเลสเกิดขึ้นย่อมทำให้จิตเศร้าหมอง

โดยวิธีเดียวที่จะละกิเลสได้ ก็คือการการรักษาศีล การทำสมาธิตั้งจิตให้สงบ และการเจริญพุทธิปัญญาที่เกิดจากการเจริญวิปัสสนาสมถะกรรมฐาน แต่ถ้าไม่นับวิธีทางธรรม วิธีการเหล่านี้ก็ช่วยหักห้ามใจไม่ให้เกิดกิเลสได้เช่นกัน

1. ยอมรับความจริง

อย่างที่บอกว่าไม่แปลกที่คนเราจะมีความอยากได้ อยากมี อยากเป็น แต่ไม่ใช่ทุกคนที่ปล่อยให้ความอยากเหล่านี้มาครอบงำจิตใจ จนทำในสิ่งที่ไม่ควรหรือทำร้ายตัวเองและคนอื่น ซึ่งวิธีหนึ่งที่ช่วยระงับความอยากลงได้ก็คือการทำใจและยอมรับความจริง โดยเฉพาะถ้าความอยากนั้น ๆ เป็นสิ่งที่ไกลเกินฝัน วิธีนี้ช่วยได้ดีที่สุด

2. คิด ทบทวน ใคร่ครวญ

ตามหลักแล้วปุถุชนคนธรรมดาอย่างเรา ๆ มักไม่มีวิธีจัดการกับความอยากที่เกิดขึ้นในจิตใจได้ แต่สิ่งที่ช่วยให้ความอยากเหล่านี้บรรเทาลงได้ก็คือการคิด ใคร่ครวญ และทบทวนย้ำ ๆ กับตัวเอง ถามตัวเองว่าความอยากที่เกิดขึ้น เป็นแค่ความต้องการหรือเป็นความจำเป็น ไม่แน่ว่าคำตอบที่ได้ อาจทำให้คุณค้นพบสัจธรรมที่ซ่อนอยู่ภายในตัวคุณก็ได้

3. เปลี่ยนความอยากเป็นเป้าหมาย

ใคร ๆ ก็มีความต้องการ แต่ไม่ใช่ทุกคนที่จะได้ในสิ่งที่ต้องการ บางคนอยากได้แต่ไม่ทำอะไร แค่ฝันก็พอใจแล้ว บางคนอยากได้จนไปทำร้ายคนอื่น ขณะที่บางคนเปลี่ยนความอยากเป็นเป้าหมาย ใช้ความทะเยอทะยานเป็นแรงขับเคลื่อนเพื่อให้ได้มาซึ่งสิ่ง ๆ นั้น และสุดท้ายก็ไม่ใช่แค่ความอยากอีกต่อไป

4. ทางสายกลางช่วยได้

จริง ๆ แล้ว ทางสายกลางคือหนทางแห่งการดับทุกข์ที่แท้จริง แต่น่าแปลกที่คนเรามักไม่ชอบเดินทางนี้ กลับชอบที่จะเบ้ไปเบ้มาให้ตกหลุมตกบ่อกลายเป็นความทุกข์ เกิดเป็นความโลภ อยากได้ อยากมี อยากเป็นขึ้นในจิตใจ เพราะฉะนั้นถ้าอยากหักห้ามใจ ระงับความอยาก การไม่ยึดติดกับใครหรืออะไรก็ช่วยได้เช่นกัน

ความอยากมี อยากเป็น อยากได้ ทำให้ไม่รู้จักพอ ควรเตือนตนไว้เสมอในความพอดี มีเศรษฐกิจพอเพียง คือ เพียงพอในการดำรงชีวิตด้วยสุจริตเลี้ยงสังขารนี้เพื่อศึกษาธรรมะ เจริญปัญญา สะสมความเห็นถูก มากขึ้นๆเพื่อละกิเลส และเพื่อถึงที่สุด คือ ความหลุดพ้น ไม่ต้องเกิดอีก

เรียบเรียง