มีเรื่องเล่าว่า ครั้งพุทธกาล พระพุทธเจ้ายังทรงพระชนม์อยู่ มีภิกษุหมู่หนึ่ง ประมาณ ๕๐๐ รูป รับเรียนพระกรรมฐานในพุทธสำนัก แล้วทูลลาไปเจริญสมณธรรมในปัจจันตชนบทแห่งหนึ่ง เข้าพักอยู่ในป่าใหญ่
ในป่านั้นท่านว่ามีรุกขเทวดาสิงอยู่ พอพระเข้าพัก พวกเทวดาก็ต้องหนีไปอยู่ที่อื่น เพราะพระเป็นผู้ทรงศีล พวกเทวดาได้รับความลำบากมาก ต่างก็บ่นกันต่างๆ นานา เดิมก็คิดว่า พระคงจะพักสัก ๒-๓ คืน แต่พระท่านจะอยู่เจริญสมณธรรม พวกเทวดาปราถนาจะให้ท่านไปโดยอุบาย จึงแสดงภาพหลอกหลอนต่างๆ ส่งเสียงโหยหวนน่าหวาดเสียว ให้ไอ ให้จาม พระภิกษุเหล่านั้นใจไม่ปกติ หวาดกลัวอยู่ ทั้งไอ ทั้งจาม ก็พากันกลับมาเฝ้าพระพุทธองค์ กราบทูลให้ทรงทราบ
พระพุทธองค์ทรงแนะให้ภิกษุเหล่านั้นเจริญเมตตา คือ สวดกรณียเมตตสูตรแล้ว ส่งพระเหล่านั้นกลับไปอีก คราวนี้ไปถึงก็เจริญกรณียเมตตสูตร พวกเทวดาได้ฟังพระสูตรนี้แล้วเกิดเมตตาจิต ขวนขวายเพื่อความสุขของพระภิกษุเหล่านั้น พระภิกษุเหล่านั้นได้สัปปายะ เจริญสมณธรรม บรรลุอรหัตเป็นพระอรหันต์ทั่วกัน
เพราะเรื่องนี้เองเป็นเหตุ จึงมีธรรมเนียมว่า เมื่อเดินผ่านศาลเจ้าหรือศาลเทพารักษ์ หรือไม้วันบดีที่มีประชาชนนับถือบูชา คนทั้งหลายต้องกราบไหว้ แต่ถ้าเป็นพระภิกษุต้องทำสามีจิกรรมเจริญเมตตา คือต้องสวดกรณียเมตตสูตร แม้คฤหัสถ์จะเจริญเมตตาด้วยก็ได้ ยงถือเป็นธรรมเนียมอยู่บัดนี้ เรียกว่ามนต์ขับผีก็ได้
ตั้งนะโม ๓ จบ
บทขัดกะระณียะเมตตะสุตตัง
ยัสสานุภาวะโต ยักขา เนวะ ทัสเสนติ ภิงสะนังยัมหิ เจวานุยุญชันโต รัตตินทิวะมะตันทิโตสุขัง สุปะติ สุตโต จะ ปาปัง กิญจิ นะ ปัสสะติเอวะมาทิคุณูเปตัง ปะริตตันตัมภะณามะ เห ฯ
คาถาแผ่เมตตา (กรณียเมตตาสูตร) แบบย่อ
หลวงปู่ขาว อนาลโย วัดถ้ำกลองเพล ศิษย์หลวงปู่มั่น ภูริทัตโต ดังนี้
พุทธะ เมตตัง จิตตังมะมะ พุทธะ พุทธานุภาเวนะ
ธัมมะ เมตตัง จิตตังมะมะ ธัมมะ ธัมมานุภาเวนะ
สังฆะ เมตตัง จิตตังมะมะ สังฆะ สังฆานุภาเวนะ
หลวงพ่อจรัญ ท่านก็สอนให้สวดบทนี้เหมือนกันครับ ถ้าไม่ท่องจำหมดหมด ก็เอาแต่หัวใจอยู่ตรงท่อน
“เมตตัญจะ สัพพะโลกัสมิง มานะสัมภาวะเย อะปะริมาณัง”
หลวงพ่อจรัญ ท่านเคยบอกไว้ว่า เวลาขับรถให้ภาวนาพระคาถาบทนี้ แต่จะสวดเป็นหัวใจก็ได้ คือ “เมตตา คุณณัง อรหัง เมตตา” เป็นการแผ่เมตตา สวดแล้ว คนก็รัก หมาก็รัก ผีก็รักครับ ท่านว่างี้น่ะครับ ขับรถก็บริกรรมไป ท่านว่า ปลอดภัยดี ผีสางเทวดาช่วยดู
หลวงพ่อฤาษีลิงดำท่านพูดเกี่ยวกับบทนี้เหมือนกัน ว่าเวลาไปธุดงค์ ขณะปักกลด ก็ว่า เมตตัญจะสัพพโล ๆ จะได้ไม่มีอันตรายครับ
สำหรับคาถา “เมตตัญจะ สัพพะโลกัสมิง มานะสัมภาวะเย อะปะริมาณัง” ที่ใช้สวดก่อนขับรถ หรือ ระหว่างขับรถ ถือว่าเป็นคาถาที่ใช้ในทางเมตตา คือการเจริญเมตตาต่อสรรพสัตว์ทั้งโลก อย่างประมาณมิได้ คาถานี้ยังปรากฎอยู่ในวรรคหนึ่งของพระคาถา “กรณียเมตตสูตร” อีกด้วย
พระคาถานี้ ถือได้ว่าเป็นการแผ่เมตตา และอุทิศบุญกุศลให้กับเทวดา มนุษย์ สัตว์ ดวงจิตดวงวิญญาณทั้งหลาย ที่อยู่ตามสถานที่ต่างๆที่เราขับรถผ่าน ตามถนนหนทาง เมื่อเขาได้รับบุญกุศลแล้วก็จะช่วยคุ้มครองให้เราปลอดภัยนั่นเอง จึงควรภาวนาไปเรื่อยๆระหว่างขับรถ ซึ่งนอกจากความเชื่อด้านอานุภาพแล้ว ก็ยังทำให้คนขับมีสติอีกด้วย
