ข้าวเป็นอาหารหลักของประชากรกว่าครึ่งโลก ข้าวเป็นแหล่งพลังงานหลักของประชากรมากกว่า 17 ประเทศในภูมิภาคเอเชียและแปซิฟิก 9 ประเทศในทวีปอเมริกาเหนือและใต้ และ 8 ประเทศ ในทวีปแอฟริกา ร้อยละ 20 ของแหล่งพลังงานประชากรโลกเป็นข้าว ร้อยละ 19 และ 5 เป็นข้าวสาลีและข้าวโพด
หากพูดถึงประโยชน์ของน้ำข้าว หรือ ‘น้ำซาวข้าว’ คงไม่มีใครไม่รู้จัก แต่ในปัจจุบันคนส่วนมากเริ่มรู้จักน้อยลง เพราะเปลี่ยนมาหุงข้าวด้วยหม้อหุงข้าวไฟฟ้า จึงทำให้ได้น้ำซาวข้าว จากขั้นตอนการล้างข้าวเท่านั้น อีกทั้ง พอได้มาหลายคนมักเททิ้งไปเพราะไม่มีรู้ว่า น้ำซาวข้าวนั้น มีสารพัดประโยชน์
น้ำข้าว หรือ ‘น้ำซาวข้าว’ คือ น้ำที่ได้มาจากขั้นตอนในการหุงข้าว โดยแบ่งออกเป็น 2 แบบ ดังนี้
1. น้ำข้าวที่เกิดจากการล้างข้าว ซึ่งน้ำซาวข้าวครั้งแรก อาจมีฝุ่นสกปรกมาก ให้ใช้น้ำซาวข้าวครั้งที่สอง โดยในสมัยก่อนคนไทยนำ “น้ำซาวข้าว” ต้มใส่เกลือหรือน้ำตาลทราย ดื่มเพื่อบำรุงสุขภาพ
นอกจากคุณประโยชน์ต่อภายในของร่างกายแล้ว น้ำซาวข้าวยังสามารถนำมาสระผม ซึ่งจะช่วยบำรุงเส้นผมให้นุ่มลื่น ไม่เป็นรังแค นำมาชำระล้างใบหน้าก็จะช่วยขจัดความมัน รักษาสิวฝ้าทำให้หน้าขาวนวลนุ่ม ใช้ล้างผัก ผลไม้ ก็จะขจัดสารพิษตกค้างได้ใช้ล้างภาชนะที่ติดคราบไขมันได้อย่างสะอาด ใช้รดต้นไม้เป็นปุ๋ยอย่างดี ใช้ล้างเมือกคาวปลาไร้กลิ่นได้ชะงัก
2. น้ำข้าวที่เกิดจากการหุงข้าวแบบเช็ดน้ำ ซึ่งจะต้องใช้หม้อใส่ข้าวสารตั้งบนเตาถ่าน เติมน้ำปริมาณมากลงไป ต้มให้เดือด ต้มจนเมล็ดข้าวเริ่มแตกจนสุกนิ่มไปทั้งเมล็ด หรือเห็นเมล็ดข้าวยังมีไตขุ่นเป็นจุดเล็กๆ อยู่ภายใน จึงรินน้ำออก เรียกขั้นตอนนี้ว่า เช็ดน้ำข้าว แล้วนําหม้อข้าวไปตั้งไฟอ่อนๆ เพื่อให้น้ำข้าวในหม้อแห้งสนิท จนข้าวสุกดี
ซึ่งน้ำข้าวที่รินออกนั้น เชื่อกันว่าเป็นอาหารอย่างดีสําหรับคนป่วยที่รู้สึกเบื่ออาหาร เพราะเกิดการเสียสมดุลของระบบย่อยอาหาร ส่วนคนปกติที่ไม่ป่วย ก็สามารถทานน้ำข้าวได้เช่นกัน เพราะน้ำข้าวมีคุณค่าและสารอาหารมากมายเช่นเดียวกับข้าว
อีกทั้ง ยังมีวิตามินอี (Vitamin E) หรือโทโคฟีรอล (Tocopherol) สูง ซึ่งเป็นวิตามินที่ละลายในไขมันได้ มีคุณสมบัติเป็นสารต้านอนุมูลอิสระ ช่วยชะลอวัย ดูแลผิวพรรณ ทำให้ผิวใส ผิวนุ่มเด้งอีกด้วย
