คนเราทุกคนล้วนรักความสุขเกลียดความทุกข์กันทั้งนั้น สิ่งที่ทุกคนพยายามทำกันตลอดชีวิตก็คือการวิ่งหาความสุข พยายามหนีจากความทุกข์ เมื่อพบทุกข์ก็พยายามขจัดปัดเป่าออกไป หรือพยายามป้องกันไม่ให้มันเกิดขึ้น
แท้จริงแล้ว..ความทุกข์เป็นส่วนหนึ่งของชีวิตที่เราหนีไม่พ้น เราไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้ ตราบใดที่เรายังมีชีวิตอยู่ จึงเป็นเรื่องปกติที่ชีวิตของมนุษย์เราทุกคนจะต้องเจอกับความทุกข์
เมื่อเรารู้ความจริงตามกฎของธรรมชาติเช่นนี้แล้ว ผู้ที่ฉลาดก็จะต้องหาวิธีทำให้ชีวิตนี้มีความทุกข์น้อยที่สุดเท่าที่จะน้อยได้ แต่จะไม่ให้ทุกข์เลยนั้นย่อมเป็นไปไม่ได้ เพราะพระพุทธเจ้าตรัสเตือนเราไว้แล้วว่า
“ทุกขา ชาติ ปุนัปปุนัง – การเกิดทุกคราว เป็นทุกข์ร่ำไป”
ทุกข์ที่คาดหวัง ทุกข์ที่อยากมีอยากได้ ทุกข์ที่เกิดจากกามกิเลสทั้งมวล เราต้องรู้จักประมาณตน อะไรที่มันนอกเหนือการควบคุมของเรา มันให้ทุกข์กับเราเสมอ
ไม่ว่าจะเรื่องอะไร ทั้งรัก ทั้งชัง ทั้งคาดหวัง ทั้งคนชอบคนเกลียด ทั้งคนชื่นชอบ เยินยอ ดูหมิ่นดูแคลน เหล่านี้ กำลังสอนให้เรารู้จักวาง อย่าหลง อย่าเหลิง เพราะเป็นสิ่งภายนอกที่เราควบคุมไม่ได้
เมื่อควบคุมไม่ได้ ใจเราต้องรู้จักวางให้เป็น อย่าแบก เพราะเปลี่ยนคนอื่นมันยาก เปลี่ยนตัวเองง่ายกว่า
ชีวิตนี้ หากไม่รู้จักวางมันลงบ้าง มันก็จะทุกข์อยู่อย่างนี้
สพฺพทานํ ธมฺมทานํ ชินาติ การให้ธรรมทาน ชนะการให้ทั้งปวง