นพ.ศุภกิจ ศิริลักษณ์ อธิบดีกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ เปิดเผยว่า ใน 2-3 วันที่ผ่านมา มีข่าวลือจนทำให้เกิดความสับสน จึงขอทำความเข้าใจให้ชัดเจนจากกระทรวงสาธารณสุขเอง โดยทางกระทรวงสาธารณสุขได้มีการตรวจสอบเกี่ยวกับการกลายพันธุ์ของเชื้อโควิด หรือ โควิดโอไมครอน มาตลอดและมีการตรวจสอบทุกสัปดาห์
การตรวจสอบสัปดาห์ล่าสุดระหว่างวันที่ 27 พ.ย.-3 ธ.ค.2564 ผลตรวจสารพันธุกรรมในผู้ติดเชื้อทั่วประเทศยังพบเป็นสายพันธุ์เดลตาเกือบ 100 เปอร์เซ็นต์ โดยได้เก็บตัวอย่างตรวจไปเกือบ 800 ตัวอย่าว ภาพรวมผู้ติดเชื้อโควิดในประเทศไทยยังเป็นเดลตา 99.87% ส่วนเบตาน้อยมากอยู่ในพื้นที่จำกัดชายแดนใต้ ส่วนคนที่เดินทางมาจากต่างประเทศตั้งแต่เปิดประเทศนั้น ได้มีการเฝ้าประเทศตามช่องทางอนุญาตยังพบเดลตาเป็นส่วนใหญ่ มีอัลฟาเพียง 1-2 ราย
อย่างไรก็ตาม กระบวนการได้มาซึ่งข้อมูลการตรวจสายพันธุ์นั้น ขอย้ำว่าที่ตรวจทุกครั้งในการแยงจมูกไม่ได้บอกสายพันธุ์ บอกเพียงว่าติดเชื้อหรือไม่ การจะบอกสายพันธุ์จะมีการสุ่มตรวจในกลุ่มเสี่ยงต่างๆ ทั้งคลัสเตอร์ไม่รู้สาเหตุ อยู่บริเวณชายแดน หรือกลุ่มที่เดินทางมาจากต่างประเทศ ซึ่งการตรวจสายพันธุ์จะมี 3 ระดับ คือ ระดับแรก เป็นการตรวจด้วย RT-PCR เร็วสุดง่ายสุด เป็นการตรวจตำแหน่งยีนเฉพาะ แต่ต้องพัฒนาน้ำยาเฉพาะตรวจจับใช้เวลา 1-2 วัน จากนั้น หากตัวอย่างนั้นสงสัย ยิ่งเป็นสายพันธุ์ใหม่ต้องตรวจให้แน่ชัดที่เรียกว่า การตรวจ Target sequencing แต่เป็นการตรวจบางส่วน หากจะให้สมบูรณ์ด้วยการตรวจทั้งตัว เรียกว่า Whole genome sequencing ใช้เวลา 5-7 วัน แต่เมื่อต้องใช้เวลาเร่งด่วน ทางกรมวิทย์ฯได้พัฒนาเทคนิคการตรวจคัดกรองโอไมครอน เพื่อความรวดเร็วขึ้น
อย่างไรก็ตาม ในจำนวนนี้มีชายชาวอเมริกันคนหนึ่ง ซึ่งเดินทางเข้ามาจากสเปนผ่าน Test and Go จาการตรวจด้วย RT-PCR พบตำแหน่งกลายพันธุ์สอดคล้องกับตำแหน่งที่พบในจีโนมของเชื้อ โอไมครอน ซึ่งผลการทดสอบตัวอย่างเก็บครั้งที่ 1 เมื่อวันที่ 30 พ.ย.2564 พบความเข้ากันได้กับจีโนม “โอไมครอน” ร้อยละ 99.92 ข้อมูลจีโนมขาดความสมบูรณ์ในส่วน spike glycoprotein บางส่วน ซึ่งเกิดขึ้นได้ในกรณีค่าค่า Ct ค่อนข้างสูง ซึ่งแสดงถึงปริมาณไวรัสที่ค่อนข้างน้อย
“เก็บตัวอย่างครั้งแรกเชื้อน้อย ถอดรหัสพันธุกรรมทั้งตัว ข้อมูลไม่สมบูรณ์ จึงขอตัวอย่างมาใหม่ในวันที่ 3 ธ.ค. เมื่อตรวจแล้วเชื้อมากขึ้นและให้ผลเหมือนเดิม ดังนั้น โอกาสที่จะเป็นโอไมครอนก็สูงมาก”
นพ.ศุภกิจ ระบุว่า “วันนี้สรุปเบื้องต้นเชื่อได้ว่า น่าจะเป็นโอไมครอนแล้ว และถือเป็นโอไมครอนรายแรกที่ตรวจพบในประเทศไทย” ซึ่งการตรวจพบในครั้งนี้เกิดจากขั้นตอนเข้าประเทศ Test and Go ที่ตรวจด้วยวิธี RT-PCR กรณีนี้ทำให้เป็นถึงความจำเป็นที่ต้องคงการตรวจ RT-PCR ไว้ เพื่อความปลอดภัย
“แม้จะพบโอไมครอนแล้ว แต่ไม่มีความจำเป็นที่ประชาชนต้องตื่นตระหนกตกใจ เพราะเชื้อจะเว้นแค่ประเทศไทยประเทศเดียวก็คงไม่ได้ กรมวิทย์ฯ ได้ประสานให้ทุกศูนย์ปฏิบัติการช่วยสุ่มตรวจกันมากขึ้นด้วย”
ไทยพบผู้ติดเชื้อโควิดโอไมครอนรายแรก เป็นชาวอเมริกันเดินทางมาจากประเทศสเปน
